BÀI 04: VẬN HÀNH AN TOÀN

I. Nâng hàng:

1. Quy trình nâng hàng:

• Điều khiển xe chậm đến vị trí hàng.
• Cho xe dừng lại hoàn toàn trước hàng.
• Nghiêng trụ nâng đến vị trí thẳng đứng (vị trí mà xe tạo thành một góc vuông với hàng.
• Nếu càng nâng ở vị trí vào được pa lết thì cho xe tiến lại từ từ cho đến khi vào hoàn toàn.

Chú ý:

• Giữ càng nâng song song với pa lết và đưa càng nâng vào hàng hoàn toàn.
• Không được vận hành khi xe nghiêng về phía trước.
• Không được đưa càng nâng chạm mạnh vào pa lết.

* Nâng hàng lên từ 5 đến 10 cm và kiểm tra xem hàng có cố định hay cân bằng không.

* Giữ hàng bằng cách để hàng dựa vào tấm chặn và nâng càng lên từ 15 đến 20 cm cách mặt đất. Sau đó nghiêng trụ về phía sau càng nhiều càng tốt.

Chú ý:

• Nghiêm cấm đặt tải trọng nằm trên đối trọng để tăng thêm công suất hàng.
• Khi xe đang nâng hàng thì xe không được di chuyển, quay đầu hoặc nghiêng càng vì hàng dễ bị đổ, xe dễ bị lật.
• Nếu hàng làm hạn chế tầm nhìn phía trước thì cho xe lùi.

Quy trình dỡ hàng

• Cho xe tiến chậm vào hàng cần di chuyển.
• Đưa xe nâng vào hoàn toàn.
• Điều chỉnh trụ nâng thẳng đứng và vị trí vuông góc với tải. Nâng càng và cho xe tiến vào từ từ cho đến khi càng vào hoàn toàn.
• Nâng hàng lên 5 đến 10 cm và lùi lại 10 đến 20 cm, sau đó hạ thấp hàng xuống từ 15 đến 20 cm.
• Nghiêng trụ về phía sau để giữ hàng chắc chắn ổn định, sau đó di chuyển.

Quy trình chất hàng

Cho xe tiến chậm vào nơi chất hàng. Tập trung quan sát tránh trường hợp nĩa làm hư hỏng hàng hoá.

Điều chỉnh trụ nâng ở vị trí thẳng đứng và nâng lên một vị trí cao hơn nơi để chất hàng.

Xác định vị trí chất hàng và hạ hàng xuống từ từ.

Từ từ rút càng ra khỏi hàng.

Vấn đề quan trọng của người vận hành và người quản lý là phải dự đoán được tình huống hư hỏng trong quá trình chuyển giao công việc.

Một vài lưu ý

• Chỉ những người có chứng chỉ nghề trình độ sơ cấp mới được vận hành xe nâng hàng.
• Mặc quần áo lao động được chỉ định và dụng cụ bảo hộ.
• Mặc quần áo khi vận hành phải cài tay áo và cổ áo gọn gàng. Không mặc những quần áo mỏng khi vận hành.

* Kiểm tra xe kỹ theo hướng dẫn vận hành trước khi khởi động. Nhanh chóng báo cáo cho quản lý khi phát hiện những lỗi hoặc trục trặc để yêu cầu sửa chữa.

* Không được vận hành xe trong khu vực không được phép. Phải hiểu về xe và luôn đảm bảo yếu tố an toàn. Tuân thủ các quy tắc an toàn và đọc kỹ tất cả những dấu hiệu cảnh báo.

* Không được nâng người, không cho phép người khác đứng trên càng nâng. Xe nâng hàng chỉ dùng để nâng hàng, không sử dụng để nâng người.

* Không được nâng hàng khi không có mặt nạ khung nâng và khung bảo vệ trên đầu. Giữ kiện hàng tỳ vào khung nâng, khung nâng ngả về phía sau.

* Không nâng, hạ hàng một cách không an toàn. Không nâng ở góc kiện hàng, như vậy dễ làm hàng hóa bị rơi, lật. Phải chắc chắn kiện hàng được đặt đúng vị trí và nằm trên cả hai càng nâng. Luôn sử dụng khay nâng hàng đúng kích thước quy định. Vị trí càng nâng có độ rộng phù hợp với hàng được nâng. Vị trí hàng nâng phải cân bằng, không được nâng hàng bằng một càng nâng.

* Không được vận hành xe khi rời khỏi vị trí ghế lái. Luôn để tay và chân trong khoang vận hành. Không được để tay, chân hay bất cứ bộ phận nào của cơ thể vào phạm vi hệ thống nâng hoạt động.

* Không được khởi động, dừng hay rẽ đột  ngột ở tốc độ cao. Chuyển động đột ngột có thể gây ra lật xe. Lái xe với tốc độ chậm tại những nơi gần ngõ, lối ra, vào và gần nơi có người.

* Không được lái xe khi tay hoặc chân ướt. Không được để tay dính dầu mỡ khi vận hành xe. Khi tay lái trượt vô lăng có thể dẫn tới tai nạn.

* Không được nâng hàng quá tải trọng. Chỉ được phép nâng hàng trong tải trọng cho phép của xe.

* Không được thêm đối trọng cho xe.

* Bất cứ sự quá tải nào cũng có thể làm xe bị nghiêng, lăn làm tổn hại đến xe nâng và người lái.

* Không lái xe trên mặt sàn trơn.

* Cát, sỏi, đá hoặc bùn có thể làm xe bị nghiêng, lật. Trong trường hợp bắt buộc, phải giảm tốc độ.

* Không được nâng hàng khi thanh nâng ngã về phía trước.

* Không cho kiện hàng nghiêng về phía trước khi nâng. Nó sẽ làm cho xe bị trút về phía trước.

Một vài lưu ý

• Luôn mang giày nón bảo hộ lao động.
• Sắp xếp thời gian thảo luận bàn bạc trước khi làm việc.
• Thảo luận các công việc với người quản lý trước khi bắt đầu công việc và luôn lập ra kế hoạch công việc.

Nếu có sự bất thường thì phải liên hệ ngay với người quản lý. Không được vận hành xe nâng cho đến khi tiến hành sửa chữa.

• Nếu có lỗi hoặc hư hỏng được tìm thấy trong thuyết bị an toàn như khung bảo vệ hoặc thanh chận thì phải sửa chữa ngay lập tức.
• Không được tháo khung bảo vệ.
• Không được sử dụng xe nâng không có khung bảo vệ và thanh chận tải.

• Không sử dụng xe nâng để làm việc khác theo thiết kế của xe nâng.
• Không dùng xe nâng để cạy mở các ray, cửa xe…hoặc cửa nhà kho.
• Không được sử dụng càng xe nâng để đẩy xe khác.
• Không dùng càng xe để cẩu.
• Không dùng chốt xe nâng để kéo.
• Di chuyển với tốc độ chậm trong thời gian xe đang nâng tải.
• Lập ra giới hạn tốc độ an toàn khi đang nâng tải trọng là bao nhiêu đối với từng loại tải và môi trường làm việc phù hợp.
• Quan sát khu vực làm việc và vận hành xe nâng an toàn.

* Không được cho phép bất kì ai trèo lên xe trong bất kỳ hoàn cảnh nào trong thời gian làm việc cẩu xe nâng…

* Cần chỉ dẫn ở những nơi eo hẹp để vận hành được an toàn.

* Khi giao việc cho người chỉ đường, người chỉ đường và bạn xác định hiểu chắc chắn các tín hiệu.

* Người vận hành phải tuân theo người hướng dẫn đường.

* Nếu di chuyển lùi, luôn dừng đúng một vị trí và quan sát độ an toàn trên về phía bên trái và phía bên phải ngay trước khi tiến hành vận hành.

* Khi mang hàng di chuyển trên sườn dốc, di chuyển tiến khi lên dốc và đi lùi khi xuống dốc.

* Người vận hành phải tuân theo người hướng dẫn đường.

* Nếu di chuyển lùi, luôn dừng đúng một vị trí và quan sát độ an toàn trên về phía bên trái và phía bên phải ngay trước khi tiến hành vận hành.

* Bộ phận lái của xe nâng là bánh sau. Do đó góc lái của xe nâng khác với xe khách.

* Khi làm việc vào ban đêm, đi chậm chú ý quan sát người và chướng ngại vật trong khu vực làm việc.

Một vài lưu ý:

• Cẩn thận với chiều cao của xe nâng. Phần mở rộng khung nâng.
• Di chuyển thật chậm khi đánh lái.
• Xe nâng có thể bị lật rất dễ ngay cả khi tốc độ di chuyển chậm, dễ lật khi cùng thao tác cua, tăng tốc….
• Xe nâng rất không ổn định khi càng nâng lên cao có hoặc không tải.

• Phải rất cẩn thận khi phải làm việc với hàng quá khổ, dài – rộng.
• Xác nhận an toàn khi nâng.
• Xác nhận độ cân bằng và độ cao an toàn.
• Xác nhận di chuyển, rẽ an toàn và không bị trượt rớt hàng.
• Đừng cố gắng di chuyển qua chướng ngại vật như: một thanh gỗ -> rất dễ ngã, đổ hoặc mất lái.

Luôn giữ một khoảng cách an toàn khi gặp các vật nhọn mép khoang hàng, thanh gỗ, kệ, tấm chất hàng hoặc các vật tương tự. Xem phía sau, luôn nhớ rằng xe nâng của bạn chuyển hướng bằng bánh sau nên khi di chuyển ra mép có thể làm xe nâng bị lật.

• Chú ý khu vực, đường sá vận hành.
• Xác nhận sức chịu tải của sàn nhà.
• Di chuyển trên một sàn trơn rất dễ bị trượt, do đó cần di chuyển thật chậm tránh di chuyển vào các khu vực nền yếu hoặc không phải dành cho xe nâng.
• Không làm việc với hàng quá tải trọng, bánh xe sau bị hỏng lên.
• Cần làm theo bảng sơ đồ tải trọng.
• Không dùng xy lanh nghiêng để kéo.
• Dùng càng để nạy không dùng mũi càng để đẩy.
• Sử dụng Pa lết phù hợp để chất hàng.
• Sử dụng Pa lết đúng hàng.
• Không nên sử dụng các Pa lết đã bị hỏng, gãy, méo…

Chất hàng an toàn đúng cách tránh ngã đổ.

* Chú ý trọng tâm tải.

* Nếu thấy không chắc chắn thì phải cột che chắn lại bằng dây…

* Công nhân không được đứng trên càng để giữ hàng hóa khi di chuyển.

* Không vận hành với hàng không chắc.

Một vài lưu ý

• Không di chuyển xe nâng với càng cao hơn 30cm so với mặt đất. Không di chuyển, quay xe với càng nghiêng hoặc lên xuống.

• Thắng và bẽ lái gấp là nguyên nhân làm hàng rơi đổ về phía trước.
• Luôn giữ khoảng cách an toàn để thắng dừng xe lại khi di chuyển xuống dốc hoặc đường trơn trượt.

• Không được cho tay vào các phần di chuyển của xe như trụ nâng rất nguy hiểm tai nạn khi trụ nâng đóng lại.

• Trước khi nâng chất hàng lên xe tải. Xác nhận là xe đã được kéo thắng dừng đổ xe và chêm chèn bánh xe chắc chắn.

• Trước khi nâng chất hàng lên xe tải. Xác nhận là xe đã được kéo thắng dừng đổ xe và chêm chèn bánh xe chắc chắn.
• Khi di chuyển lùi thì phải nghiêng hết càng ra sau, xác định đường di chuyển an toàn và di chuyển cẩn thận.

• Trong trường hộp nâng hạ tải có khổ lớn và tầm nhìn hạn chế thì người điều khiển phải chọn hướng đi thích hợp và an toàn nhất, nếu cần thiết thì phải yêu cầu thêm người ra hiệu.
• Một số xe nâng được trang bị gương chiếu hậu để quan sát phía sau. Những gương này là để hỗ trợ người điều khiển khi di chuyển nhưng để tránh tai nạn, rủi ro. Chú ý khi lùi phải quan sát kỹ hướng di chuyển.
• Khả năng xe nâng bị nghiêng lật về phía trước là khi nâng hàng lên cao hoặc khi đang chạy mà thắng gấp.
• Trong trường hợp xe lật nghiêng thì không được nhảy khỏi xe mà phải giữ chặt vô lăng, thu chặt chân và nghiêng người ngược lại phía bị lật.

Một vài lưu ý

• Nâng hạ, chuyển xe cẩn thận nhẹ nhàng khi phải qua những nơi phải có hàng chất cao. Khi tải trọng gần với trọng tâm của xe và cần nâng cao lên thì phải chú ý xe dễ bị lật.
• Không nên nâng hàng lỏng lẻo, cao vượt quá khung chặn hang ->  rất dễ rơi rớt.
• Phải luôn cẩn thận và không cho phép người trong khu vực vận hành và dưới càng nâng.
• Cẩn thận tay, chân, đầu, bàn chân. Tránh xa các bộ phận dịch chuyển cơ khí và cả người cộng sự cùng làm việc không nên đứng gần hàng hóa khi nâng hạ.
• Để tránh gây tai nạn khi vận hành.

Khi rời khỏi xe phải luôn thực hiện các bước sau

• Đổ xe ở khu vực an toàn và tránh gây tắc đường.
• Hạ càng chậm đất, kéo thắng tay.
• Điều khiển các cần về vị trí trung gian.
• Tắt máy và cất chìa khóa.
• Khi đỗ xe nơi dốc phải khóa bánh để không bị trượt.

TRƯỚC KHI VẬN HÀNH XE NÂNG

• Trước khi ngồi vào chỗ vận hành, phải tiến hành kiểm tra.
• Luôn tiến hành quá trình kiểm tra nhằm mục đích an toàn ngay cả khi đang vội vả.

ĐIỀU CHỈNH LẠI GHẾ NGỒI

• Vị trí ghế ngồi có thể được điều chỉnh về phía trước hoặc phía sau. Thanh trượt chỗ ghế ngồi được tách ra bằng cách sử dụng cần điều chỉnh.
• Trước khi vận hành xe nâng phải thắt dây đai an toàn.
• Chìa khóa xe phải ở vị trí “OFF “ khi điều chỉnh chỗ ngồi. Sau khi điều chỉnh phải thả cần điều chỉnh trở về vị trí khóa và chắc chắn chỗ ngồi đã khóa chặt..
• Có các xe được trang bị khóa an toàn kết nối với dây đai an toàn. Không làm việc nếu chưa đeo dây đai an toàn.